Samen Spreken
Samen Denken
Samen Werken

home wie wij zijn wat wij doen en voor wie publicaties contact

Ervaringen met online intervisie en werkzame bestanddelen | Erica Koch

De lockdown duurt nu al bijna 2 maanden en we zijn daarmee als trainers/coaches veroordeeld tot communicatie op afstand. Geen groepen fysiek bij elkaar, contacten beperken, zoveel mogelijk thuis werken en gebruik maken van allerlei technische hulpmiddelen om je werk toch zo goed mogelijk online te doen.

Dat gaat vaak verbazingwekkend goed, nu we de techniek steeds iets beter gaan beheersen en gewend beginnen te raken aan deze manier van samenwerken en communiceren. Er blijkt veel mogelijk, maar er ontbreekt ook iets essentieels. Wat is dat en hoe valt dat te benoemen? Een voorbeeld uit mijn eigen leven: mijn vader is 94 jaar en woont zelfstandig. Ik spreek hem sinds de Corona uitbraak elke dag via face-time, dat is fijn. Maar toen we elkaar na 6 weken weer in het echt zagen, weliswaar op 1,5 meter afstand, barstten we allebei in tranen uit.

In het werk lukt het prima om online met elkaar te vergaderen, werkafspraken te maken en dingen te regelen, soms zelf efficiënter dan voorheen omdat we beter zijn voorbereid en de tijd beperken. Waar het lastiger wordt zijn de gesprekken waar iets anders moet gebeuren, waar het niet gaat om problemen oplossen of snel iets regelen, maar waar de kwaliteit en de diepgang van het gesprek de effectiviteit van de bijeenkomst bepalen. Intervisie vind ik bij uitstek een voorbeeld van zo’n soort gesprek.

In aanwezigheid van collega’s vertel je je verhaal, je legt je professionele en persoonlijke puzzels voor. Je wordt bevraagd en daarmee tot denken en reflecteren aangezet. Dat vraagt om vertraging, momenten van stilte en aandachtige aanwezigheid van de anderen. Maar ook om de durf elkaar te confronteren en die confrontatie samen aan te gaan. Dat creëert een sfeer van onderzoek en openheid die bijdraagt aan het leren van alle aanwezigen.

In mijn ervaring met online intervisie ondervind ik het eerder genoemde gemis, ook al werken we met een relevante vraag, een passende methode en is iedereen van goede zin, het contact blijft op een bepaalde manier ‘steriel’. Iedereen zit in zijn eigen box op het scherm en daarmee ook in zijn of haar eigen wereld. De stiltes worden te snel opgevuld. Wanneer ik als begeleider ingrijp, kan ik niet van iedereen oppikken hoe deze interventie valt. Blijkbaar ‘lees’ ik normaliter heel veel informatie uit de lichamelijke aanwezigheid van mensen. We zijn lijfelijk sociale dieren. Het plezier van bij elkaar zijn en iets delen is een stuk minder wanneer dat via een scherm gebeurt.

Maar voorlopig moeten we het ermee doen. En, zoals gemeld, het kan wel degelijk effectief zijn.

Wat zijn werkzame bestanddelen vanuit begeleidersperspectief: 

  • Bijeenkomst goed voorbereiden.
  • Zo mogelijk even bellen met de casusinbrenger over casus en methode.
  • Casus en methode vooraf aan de groep sturen en verzoeken alvast na te denken over vragen (optie is om die vragen ook al vooraf in te sturen).
  • Online bijeenkomsten vereisen een heldere structuur.
  • Als begeleider ben je primair verantwoordelijk voor die structuur, dat vraagt meer sturing dan ik in live-meetings gewend ben te geven.
  • Kies een methodiek die structuur biedt. Het helpt als de groep bekend is met de methode. (Tot nu toe heb ik goede ervaringen met de 5 stappen methode, inclusief roddelen).
  • Spreek een tijd af van niet meer dan 1,5 uur. Onze concentratieboog is online korter dan anders.
  • Las ergens een pauze van 5 minuten in (even van je stoel).
  • Als de groep voor het eerst online bij elkaar komt,oefen dan eerst uitgebreid met de techniek.
  • Stel voor om ‘self-view’ uit te schakelen. (Dat beeld werkt namelijk vervreemdend, omdat we normaliter onszelf nooit zien tijdens een gesprek met anderen.)
  • Log ruim op tijd in en check de techniek.
  • De chat-functie van Zoom, Teams en ‘Zie je wel’ werkt heel goed om vragen te formuleren en herdefinities van het probleem te delen.
  • Deze chat is te printen. Dat is ook fijn voor de casusinbrenger (CI).
  • Begin met even persoonlijk contact maken, waarbij iedereen kort aan bod komt. Anders blijven de mensen ‘pasfoto’s’. Bijvoorbeeld met een vraag over een indrukwekkend moment in deze week. (Corona is ook een verbindende factor die je kunt gebruiken.)
  • Check of iedereen de casus en methode heeft kunnen lezen.
  • Benoem meer expliciet wat je doet in het proces. Markeer de overgangen in de methode. Leg je stappen en interventies uit. Toon voorbeeldgedrag: stel verhelderingsvragen.
  • Leg het gesprek af en toe stil om te checken hoe het gaat met de CI en met de anderen. Is iedereen nog aangesloten?
  • Bespreek aan het eind de ervaring en de leeropbrengst voor alle aanwezigen.
  • Markeer als begeleider de positieve momenten. Wat waren voor jou de pareltjes van deze bijeenkomst?
  • De positieve ervaringen helpen de opstart van de volgende sessie: met tegenzin starten draagt zeker niet bij aan een goede intervisie.

Naar mijn ervaring is het makkelijker om de sfeer van life-bijeenkomsten ook online op te roepen met groepen die elkaar goed kennen en die al een intervisietraditie hebben opgebouwd. Bij nieuwe of beginnende groepen is die ervaring er nog niet, missen zij dan ook iets essentieels? Ik denk van wel, maar ik ben ook erg benieuwd of een volledig online intervisietraject een even bevredigend resultaat kan hebben voor de deelnemers.

 
English

Erik Boers

Dorien Brunt

Erica Koch

Brunhilde Legeland

Pieter Mostert

Maarten Rienks

Links

Blogs
Verkiezingsuitslag en Morele Intuities | Erik Boers
 
Leer de juiste woorden | Erik Boers
 
Online intervisie, mijn standpunt herzien | Erica Koch
 
Hoezo ambulantisering | Erik Boers
 
Ervaringen met online intervisie en werkzame bestanddelen | Erica Koch
 
Meer blogs >>
 
 

Het Nieuwe Trivium, filosoferen in organisaties | Nicolaas Beetsstraat 11, 5615 JH Eindhoven | 06 - 5516 6147 | info@hetnieuwetrivium.nl |