Samen Spreken
Samen Denken
Samen Werken

home wie wij zijn wat wij doen en voor wie publicaties contact

Coen Simon: "En toen wisten we alles" (AMBO, 2011) | Pieter Mostert

Een boekbespreking in briefvorm

Dag Erik,

Dit zijn de dagen van lijstjes, van de verhuizers en hun offerte, van de documenten die ik op de huidige school moet halen voor de nieuwe school, van de spullen die we niet meenemen maar weggeven of verkopen, van de mensen die we nog voor thee & koek willen uitnodigen, van de sleutels van het elektrische hek die we nog moeten terugvragen, enz.

Dat zijn de lijstjes op papier. Daarnaast zijn er de onbewuste lijstjes, in de vorm van dingen die me bezig houden en die ik 'afwerk'. Op 14 januari moet het bord schoon zijn – tabula rasa; dan vertrekken we naar Richardsbaai.

En zo kwam ik ertoe, toen ik zin had om met een glaasje wijn op de veranda te zitten voor het opkomende middag-onweer, terwijl de jongens elkaar afmatten met een potje voetbal, om een oud geschenk van je te lezen: "En toen wisten we alles" van Coen Simon.

Ik kan nu zeggen dat ik het eerder had willen lezen, maar dat het er niet van gekomen is, enz., maar dat schiet niet op. Ik had het tot nu toe niet gelezen en na vanmiddag wel. En dat wij elkaar gisteren zij het kort, maar niet over onbelangrijke zaken hebben gesproken, heeft daar zeker toe bijgedragen. Intrigerend hoe dit werkt.

Wat is boeiend aan het boek? Ik probeer dat op één noemer te brengen: het is een vorm van 'filosofie van alledag' die de grenzen opzoekt van wat filosofie niet is, doet of pretendeert. Filosofie pretendeert niet – beter dan welk sociaal-wetenschappelijk onderzoek ook – de Zeitgeist te verstaan. Filosofie pretendeert ook niet om als een rechter maatschappelijke of individuele opvattingen te wegen. Filosofie is er ook niet om mensen een lesje te leren in 'zindelijk redeneren' (zoals dat vroeger heette). En filosofie poogt evenmin allerlei deel-wetenschappelijke inzichten te synthetiseren tot één betoog.

Wat beoogt Coen dan wel? Met Nietzsche zou ik zeggen: 'beter kijken' en 'gedurfder experimenteren (met gedachten)'. Beter kijken gaat over:'Wat zien we hier nu?'. Coen stelt een zeer divers gezelschap van actuele gebeurtenissen aan ons voor, steeds met de vraag 'Wat zien we hier? Wat valt hier op?'. Gedurfder experimenteren betekent het onderzoek van niet zo gangbare gedachten op hun zinvolheid, gedachten over geluk, de dood en het roken. Onderwerpen waarover politiek correcte opvattingen bestaan die vragen om tegenspraak, of op zijn minst om nader onderzoek: 'Is deze politiek correcte /algemeen aanvaarde opvatting niet een heel beperkte uitsnede uit of beperkte kijk op de menselijke werkelijkheid?'.

Natuurlijk bevat het boek geen pleidooi voor oppervlakkigheid; het is een pleidooi voor wat ik niet anders kan omschrijven dan 'gezond verstand'; het is de houding van 'dat zegt u nu wel, maar als ik er even over nadenk, dan kom ik tot het volgende: ...'. Slechts een enkele keer kan hij de verleiding niet weerstaan om als filosoof-deskundige op te treden, namelijk als het gaat over de evolutietheorie en over dierenrechten. Dan zie je de schoolmeester die zijn les niet voor zich kan houden. Maar in de andere voorbeelden doet hij voor hoe je tegelijkertijd kunt luisteren naar wat 'specialisten' te zeggen hebben en toch bij je eigen denken kunt blijven, zonder dogmatisch te zijn of je in je eigen grote gelijk te wentelen.

Tot slot kwam er nog een vermoeden in me op, namelijk dat hij het boek geschreven heeft uit de (verwarrende) ervaring op relatief jonge leeftijd reeds voor oud te worden versleten. Het boek is een onderzoek van persoonlijke vragen als 'Is er wel iets nieuws onder de zon?', 'Had mijn moeder niet gelijk?', 'Ben ik eigenlijk 'n conservatief?', 'Zijn er niet teveel oude zienswijzen, waarden of gebruiken in onbruik geraakt, terwijl ze eigenlijk nog steeds zo van toepassing zijn?'. Hij thematiseert dit niet, maar voor mij is het een speculatief antwoord op de vraag 'Wat drijft hem nu persoonlijk tot het schrijven van dit boek?'.

Het is bijna donker buiten, binnen tijd om te gaan eten.

Dank voor het boek; het blijft op mijn laptop.

Hartelijke groet,

P i e t e r

----------

 
English

Erik Boers

Dorien Brunt

Erica Koch

Brunhilde Legeland

Pieter Mostert

Maarten Rienks

Links

Blogs
Verkiezingsuitslag en Morele Intuities | Erik Boers
 
Leer de juiste woorden | Erik Boers
 
Online intervisie, mijn standpunt herzien | Erica Koch
 
Hoezo ambulantisering | Erik Boers
 
Ervaringen met online intervisie en werkzame bestanddelen | Erica Koch
 
Meer blogs >>
 
 

Het Nieuwe Trivium, filosoferen in organisaties | Nicolaas Beetsstraat 11, 5615 JH Eindhoven | 06 - 5516 6147 | info@hetnieuwetrivium.nl |